Oude Veeartsenijschool Anderlecht

Herbestemming van een beschermd monument tot een laagenergie-kantoorgebouw

Hasa Architecten: Kantoor en conferentiegebouw te Anderlecht

Dit gebouw, een beschermd monument aan de buitenzijde, staat al tientallen jaren leeg. Door langdurige leegstand is er sprake van verregaande bouwschade, waardoor weinig van de oorspronkelijke interieurdecoratie behouden is gebleven. De gemeente Anderlecht wil het gebouw herbestemmen tot een kantoorruimte en ontvangt hiervoor subsidies, op voorwaarde dat de netto warmtevraag beperkt blijft tot 60 kWh/m²/jaar. Dit maakt het het eerste laagenergie-monument van Brussel.

Energetisch ontwerp en haalbaarheidsstudie Het ontwerp start met een haalbaarheidsstudie, waarin verschillende energetische scenario’s worden uitgewerkt. Thermische isolatie van de gevel is essentieel om de warmtevraag te beperken. Vanwege de historische waarde van het gebouw is binnenisolatie de enige haalbare optie. Het type en de dikte van de isolatie worden afgestemd op de vorstbestendigheid van de gevelvlakken en de historische waarde, met behulp van hygrothermische simulaties.

• De bakstenen achtergevel is vorstgevoeliger en kan slechts met 3 cm isolerende pleister worden geïsoleerd.
• Op het gelijkvloers is de natuursteen het minst vorstgevoelig, waardoor we hier 12 cm minerale isolatieplaten kunnen toepassen.
• Alle ramen krijgen achterzetramen, die zon- en lichtwering integreren en de geluidisolatie van de gevel aanzienlijk verbeteren.

Behoud van historische elementen In de grote zaal zullen waardevolle muurschilderingen worden gerestaureerd. Om deze binnendecoraties optimaal te bewaren, nemen we deze zaal niet op in het thermisch geïsoleerde volume.

Optimalisatie van koudebruggen Om de koudebrugwerking van de vloeraansluitingen op de gevel te beperken, is randisolatie voorzien boven en onder de vloer, waar mogelijk met recuperatie van de molures. Met 3D-berekeningen optimaliseren we de oplossingen voor koudebruggen.

Dakisolatie Het dak langs de buitenzijde isoleren zou het zicht op het gebouw te veel veranderen, volgens Monumenten & Landschappen. Daarom is een oplossing uitgewerkt om het dak langs de binnenzijde te isoleren en de koudebrug van het stalen spantendak, ontworpen door G. Eiffel, op te lossen.

Resultaat: Een laagenergiegebouw Door deze isolatiemaatregelen zal de netto warmtevraag beperkt blijven tot 48 kWh/m²/jaar. De energievraag wordt bepaald aan de hand van EPB- en dynamische simulaties.

Comfort en technieken

• Een nieuw daklicht zorgt voor een goede daglichttoetreding op de zolder, met buitenzonwering voor optimaal zomercomfort. Daglichtberekeningen en dynamische simulaties ondersteunen het ontwerp.
• Een vraaggestuurd ventilatiesysteem D met warmte- en vochtterugwinning via een warmtewiel garandeert een goede binnenluchtkwaliteit met beperkt energieverbruik. De integratie van technieken gebeurt met respect voor het monument.
• Akoestische controlemetingen tonen een goede lucht- en contactgeluidisolatie tussen de verschillende niveaus. Op de zolder wordt de afwerking uitgevoerd met geperforeerde gipskartonplaten voor een aangename ruimteakoestiek in het landschapskantoor.

Conclusie Dit project bewijst dat het mogelijk is om een beschermd monument te renoveren tot een laagenergie-kantoorgebouw met hedendaags comfort (ventilatie, verlichting, akoestiek), terwijl de historische waarde van het gebouw behouden blijft. Dit is het eerste laagenergie-monument in Brussel.